Branża TSL na rozdrożu

Według danych GUS, koniunktura w branży TSL w lutym 2025 r. wykazuje stabilizację, a nawet nieznaczną poprawę w porównaniu do stycznia br. Niemniej jednak branża zmaga się z wieloma trudnościami, które hamują jej rozwój.

Do najważniejszych z nich należą:

1. Rosnące koszty prowadzenia działalności.

Firmy transportowe odczuwają skutki wzrostu cen paliw, kosztów pracy oraz obciążeń związanych z nowymi regulacjami prawnymi. Dla wielu z nich staje się to barierą trudną do pokonania bez podnoszenia cen usług, co z kolei wpływa na ich konkurencyjność. Z raportu „Transport Drogowy w Polsce 2024/2025”, opracowanego przez SpotData i związek pracodawców Transport i Logistyka Polska wynika, że o 41 proc. rok do roku wzrosła w branży liczba nierentownych firm – w żadnym innym sektorze (od przemysłu, handlu po usługi finansowe i informatyczne) wzrost ten nie był aż tak wysoki.

2. Zatory płatnicze – cichy zabójca płynności.

Choć branża transportowa – jak pokazują dane KRD – zmaga się z 1,5-miliardowym zadłużeniem, to sama również musi odzyskać od swoich dłużników prawie 200 mln zł. Zatory płatnicze powodują efekt domina, w którym jedno przedsiębiorstwo opóźniające płatność zagraża płynności finansowej wielu innych podmiotów w łańcuchu dostaw.

3. Deficyt pracowników – luka rośnie.

Średni wiek kierowców w Polsce wynosi ponad 50 lat. Szacuje się, że do 2026 r. blisko 30 proc. z nich przejdzie na emeryturę. Obecnie branża zmaga się z niedoborem wykwalifikowanej kadry, co wpływa na realizację kontraktów i koszty operacyjne. Już dziś w sektorze brakuje nawet 200 tys. zawodowych kierowców.

4. Zielony Ład i Fit for 55 – nowe wyzwania regulacyjne.

Unijne inicjatywy zmierzające do redukcji emisji CO₂ nakładają na firmy transportowe dodatkowe obowiązki, takie jak konieczność inwestowania w ekologiczne floty czy optymalizację tras. Wprowadzenie tych zmian wiąże się z wysokimi kosztami, które nie zawsze da się przenieść na klienta końcowego.

Zdaniem ekspertów, rok 2025 może okazać się wymagający zarówno dla polskich przewoźników, jak i dla całej gospodarki. Słabnąca kondycja przemysłu, w połączeniu z utrzymującymi się problemami z popytem, może prowadzić do dalszego spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego. Ponadto, wysokie koszty finansowania inwestycji przy utrzymujących się wysokich stopach procentowych mogą ograniczyć zdolności firm do rozwoju i modernizacji. Przedsiębiorstwa muszą mierzyć się z rosnącymi kosztami operacyjnymi – obejmującymi zatrudnienie, materiały, energię oraz transport – co bezpośrednio przekłada się na spadek rentowności. Niepewność geopolityczna oraz zmieniające się warunki dla eksportu, który stanowi około 60 proc. polskiego PKB, wprowadzają dodatkowe ryzyka dla stabilności gospodarczej. To wszystko sprawia, że prognozy na 2025 r. pozostają ostrożne, a poziom niepewności wśród przedsiębiorców utrzymuje się na wysokim poziomie.

Z danych KRD wynika, że 87,4 proc. wszystkich polskich firm posiada wysoką kategorię wiarygodności płatniczej (od A do C). Jednak wśród 1,72 mln firm, weryfikowanych w KRD w ciągu ostatniego roku, ten odsetek spada do 81,4 proc., a liczba podmiotów o przeciętnej lub niskiej wiarygodności wzrasta.

Na tle całej gospodarki sektor TSL wyróżnia się negatywnie rosnącym zadłużeniem oraz zatorami płatniczymi. Branża TSL, z uwagi na swoją specyfikę, jest szczególnie narażona na ryzyko współpracy z nierzetelnymi kontrahentami. Jak pokazują dane KRD, aż 63 mln zł z ogólnego zadłużenia sektora wynika z wzajemnych zobowiązań między firmami transportowymi. To pokazuje skalę problemu i potrzebę wdrożenia skutecznych mechanizmów weryfikacyjnych.

Zarządzanie ryzykiem w branży TSL nie kończy się jednak wyłącznie na sprawdzeniu kontrahenta przed podpisaniem umowy. Niezbędne jest wdrożenie narzędzi do stałego monitorowania sytuacji finansowej partnerów. Oto rozwiązania rekomendowane przez Krajowy Rejestr Długów:

• Analiza Wiarygodności Płatniczej KRD BIG – to narzędzie ocenia ryzyko wystąpienia problemów płatniczych w ciągu najbliższych sześciu miesięcy. Dzięki kompleksowym danym pozwala przewidzieć potencjalne trudności finansowe kontrahenta.
• RiskRadar – aplikacja działająca w trybie ciągłym, która umożliwia nie tylko weryfikację nowych klientów i dostawców, ale także bieżące monitorowanie portfela kontrahentów. Użytkownicy mogą pobierać szczegółowe raporty zawierające m.in. dane o powiązaniach kapitałowych i osobowych.
• Raport+ – to kompleksowy raport zawierający informacje o wynikach finansowych firmy, powiązaniach kapitałowych, statusie podatnika VAT oraz danych z giełd wierzytelności. Pozwala na dogłębną analizę kontrahenta przed nawiązaniem współpracy.

Monitoring portfela klientów (MPRO) – usługa umożliwia bieżące śledzenie zmian w sytuacji finansowej kontrahentów. Pozwala reagować na wczesnym etapie, zanim problemy z płatnościami przerodzą się w poważne zatory finansowe.